Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości Pietrzyków ukazała się w 1381 r. w żarskim rejestrze jako Piczkaw, w 1482 r. nosi nazwę Pietschkau, w dokumentach kościelnych z 1494 r. wieś nosi nazwę Bitzkaw, natomiast 1510 r. spotyka się nazwę Pitzkaw.

Miejscowość należała do wsi okręgu "wenedyjskiego" wedle parafii. Niemcy Wendlami określali Łużyczan. Analizę narodowościową i zbadania stosunku ilościowego ludności niemieckiej i łużyckiej na rzeczonym obszarze dokonał dokonał u schyłku XIV wieku Johannes Schultze. Rzeczą specyficzną okręgu wenedyjskiego było zachowanie języka serbołużyckiego, co potwierdza wg badaczy kościelny materiał źródłowy. Pietrzyków miał już wtedy kościół podległy parafii w Drożkowie. Wg danych tylko ten kościół (Drożków) był niemiecki, zaś jego dwie świątynie filialne w małych wsiach należały do Łużyczan. Wg Der Landkreis Sorau język serbołużycki utrzymywał się w tej parafii stosunkowo długo, aczkolwiek napływ kolonistów niemieckich oraz sąsiedztwo okolicy musiało doprowadzić do całkowitego zaniku akcentów słowiańskich. Do czego zresztą konsekwentnie rząd pruski dążył. Wg spisu duchownych, można przypuszczać, że znali oni język serbołużycki jeszcze do ok. 1719 r. Wieś wasalna będąca własnością rycerską w 1381 r. miała dwóch właścicieli- Heydan von Grűnberg i Kunz Vilcz.

W 1381 powierzchnia wsi wynosiła 27,5 hufy a w 1900 r. 195 ha, a dóbr szlacheckich 911 ha.

Od 1928 r. spotyka się określenie Pitschkauer neue Häuser, tj. kolonia - powstała w 1818 r. gdzie w 3 budynkach żyło 22 osoby.

Kroniki podają, że pierwotna osiedlowa forma miejscowości oparta była na hufach flamandzkich (niderlandzkich), co jest normą dla wsi łużyckich obszaru Dolnych Łużyc.

Podległość sądowa: Do 1849 r. sprawy rozstrzygał wójt, co było ówcześnie sprawą normalną (za wyjątkiem przestępstw ciężkich). Sędzia- wójt (sołtys) miał do pomocy ławnika. O ile sprawujący władzę administracyjną we wsi z nadania, bądź dziedzicznie, to ławników wybierała gromada, także kmiecie. Ich pomoc polegała na tym, że co trzy miesiące dokonywali lustracji "dymów", polegającą na kontroli stanu zabezpieczenia przed pożarem, potwierdzali  oświadczenia i gwarancje, rozstrzygali drobne spory, zbierali podatki, a gdy trzeba było, to niepoprawnych gwałtem przywoływali do porządku.

Od 1849 r. do 1878 r. sprawy sądowe rozstrzygał w odniesieniu do wszystkich wsi powiatu sąd w Żarach, a od 1879 r. sąd w Gubinie.

W 1618 r. ludność miejscowości wg zawodu stanowiła 12 kmieci i 10 zagrodników, natomiast  w roku 1810 chłopi i półchłopi stanowili podstawę lokalnej społeczności.

Przy pełnym prawie własności przysługującym panu i stosowaniu prawa posiadania lasyckiego- łatwo było przez parcelacje łanów kmiecich (Bauernlegen) tworzyć warstwę zagrodników i chałupników. Często wobec ubytku kmieci opuszczone posiadłości włączano do dworu lub zakładano folwarki lub owczarnie. Takową odnotowano ok. 1750 r. w Pietrzykowie.

Drugim kierunkiem pozyskiwania chałupników było osadnictwo. Siłą sprawczą tego rozwoju w państwie stanowym Żary- Trzebiel należy upatrywać w polityce ekonomicznej rodu Promnitzów, która do połowy 18- tego stulecia podobnie jak później elektor saski, kierowała się zasadami absolutnych książąt feudalnych, które oczywiście stosowała w pierwszej kolejności do bezpośrednich poddanych, usiłując jednak wpływać na postępowanie szlachty, co okazało się z dobrym skutkiem.

Okres pruski, zapoczątkowany w 1818 r., w odniesieniu do Pietrzykowa miał wymiar podobny do pozostałych wsi zlokalizowanych w niewielkiej odległości od Żar. Mieszkańcy stanowili siłę roboczą rozwijającego się przemysłu w regionie.

Należy pamiętać, że wszelkie spisy do 1809 r. miały charakter sumaryczny i tylko wg wieku (dzieci do 14 lat, zdolni do pracy od 15 lat do 60 lat i ludzie starsi ponad 60 lat), opierały się na księgach kościelnych ( te zostały wprowadzone z chwilą przejścia parafii na protestantyzm). W połowie 18-tego stulecia liczbę ludności opierano także na tabelach rocznych zbiorów zboża i jego konsumentów w marchii Dolnych Łużyc.

Chłopi użytkujący ziemię m.in. w Pietrzykowie, byli wasalami szlachty, ci zaś korzystali z tzw. lasyckiego prawa do ziemi, będącego regułą w majątku żarskim orz okolicy aż po 19-te stulecie. ponadto we wsi Pietrzyków występowali ludzie określani jako Deditzer, czyli wolni. Ci zajmowali się bartnictwem. Pełnoletni mężczyźni płacili jesienią, na św. Michała, roczny czynsz w wysokości 5 groszy i 6 denarów.

Średniowieczny kościół zachowany do dziś w bardzo dobrym stanie pochodzi z XIV wieku.

W 1346 r. w wykazie kościelnym , kościół w Pietrzykowie nie jest wymieniony, jednak wynika to z faktu, że ówczesne  duchowieństwo w okresie kształtowania się samodzielnego dominium, kościołów filialnych nie uwzględniało. W pracy poświęconej biskupstwu miśnieńskiemu kościoły diecezji Ziemi Żarskiej podlegały archidiakonatowi budziszyńskiemu, wymienione zostały w metryce z 1495 r. ale wśród 20 świątyń nie ma wymienionego Pietrzykowa. Wynika to prawdopodobne z uwagi na poważne zniszczenia Kościoła spowodowane wojną i późniejszą odbudową. Źródła informują, że został on zniszczony pożarem w 1638 r., a więc w okresie trwania wojny trzydziestoletniej. Wioska została wyludniona w wyniku spustoszeń wojennych. Odbudowanie świątyni możliwe było dopiero po 50 latach. Gruntowa przebudowa kościoła nastąpiła w 1884 r., wówczas obiekt uzyskał neogotycki charakter.

Zmiana wyznania na Ziemi Żarskiej z rzymsko-katolickiego na protestancki przeszła spokojnie w pierwszej połowie 16-tego stulecia.

Znany jest pierwszy pastor, proboszcz parafii w Drożkowie, któremu administracyjnie kościół filialny w Pietrzykowie podlegał. Był nim Martin Wildener przybyły z Lipinek Łużyckich.

Rok 1432 był dramatyczny dla Pietrzykowa. Silne wiosenne przymrozki doprowadziły do wymarznięcia wielu gatunków roślin i zbóż, w efekcie doszło do drożyzny i głodu.

W tym samym roku nadmiar opadów spowodował liczne roztopy, uniemożliwiające prace polowe. Najbliższe lata, szczególnie sroga zima 1439-40, obfitują w następstwa głodu i chorób.

Wyżej prezentowane historyczne dane pochodzą z opracowania sporządzonego przez regionalistę- p. Lecha Malinowskiego i stanowią potwierdzenie istnienia wsi Pietrzyków od czasów średniowiecznych.